The Theatre of Epidaurus - Greece

Epidaurus, the Theatre

This is the best-preserved open-air theatre in Greece and is regarded as one of the loveliest in the world. Building commenced in the 3rd century BC and it was completed in the 2nd century BC.

Ancient Epidaurus

The settlement of New Epidaurus is located 8 km off Ancient Epidaurus. Epidaurus is a short trip from Athens, making it an ideal day trip, but due to its central loca tion between other remarka ble archaeological sites and holiday places, makes Epidaurus such an ideal and favourite holiday resort.

Ancient Epidaurus is a beautiful farming and fishing village laid out on the site where the ancient Epidaurian capital once stood. The latter has been widely known since the pre-hellenic era. Epidaurus was built round the 3d Century BC. Reputed to be the birthplace of Apollo's son, Asklepios the healer, Epidaurus was known for its sanctuary, as well as its ancient Theater of Epidaurus.

The Sanctuary of Asklepios: Asklipieio

Ancient Epidaurus, a well-known sacred place, which for thousands of years has cured illnesses of the body and soul, (the place where ill people went in the hope of being cured) surrounded by the calming blue sea and covered in greenery of olive, pine and citrus trees it awaits contemporary visitors to plant a magic balsam of calmness into their souls, tired from the stress of everyday life.

It wasn't by chance that Epidaurus was chosen as the place for the establishment of the main sacred sanatorium of the God of Asklepios. The beauty and tranquility of the site practiced and still practices a beneficial influence on every human being.

The Asklepieion at Epidaurus was the most celebrated healing center as well as a cultural center of the Classical world. It developed, over the years, to become the famous therapeutic center where many of the patients came from everywhere to the god "Deliverer", as they called him. Symbols of the Asklepios were the snake, the stick and the pot of therapeutic fluid.

The influence and prosperity brought by the Asklepieion as the most important sanctuary during the 4th and 3rd century BC, enabled Epidaurus to construct civic monuments like the theater, the ceremonial hestiatoreion, baths and a palestra and the large group of buildings in the area.
The sanctuary of Asklepios at Epidaurus is a spiritual place worth travelling around the world to visit!

The Theatre

The theatre of the Asklepieion of Epidaurus is the ideal specimen of the achievements and experience of the ancient Greeks on theatre construction. It was already praised in antiquity by Pausanias for its symmetry and beauty. It has the typical hellenistic structure with the three basic parts: the cavea, the orchestra and the stage-building (skene). This is one of the very few theaters that retains its original circular "Orchestra" and it is a rear aesthetic sight.

For centuries the monument remained covered by thick layers of yearth. Systematic excavations started in 1881. The cavea was brought to light quite well preserved apart from the tiers at the edges and the retaining walls. On the contrary, the stage was found in ruins levelled to the ground.

The view, aesthetics, and acoustics of the Theatre are breathtaking. Its exceptional acoustics, permit almost perfect intelligibility of unamplified spoken word from the proscenium or skene to all 15,000 spectators, regardless of their seating.

The Theatre was designed by Polykleitos the Younger in the 4th century BC. The original 34 rows were extended in Roman times by another 21 rows. As is usual for Greek theaters (and as opposed to Roman ones), the view on a lush landscape behind the skene is an integral part of the theater itself and is not to be obscured.

The monument attracts a large number of visitors every day. Theatrical performances during a festival (Festival of Epidaurus) started in 1954 and were established the following year as an institution of ancient drama.

Since then, all extant tragedies, comedies and satirical plays have been staged. Although theatrical performances are regarded to be a means of entertainment, ancient drama can only be taught and presented in selected places, near sanctuaries.

Είναι το καλύτερα σωζόμενο αρχαίο θέατρο και θεωρείται το ωραιότερο θέατρο του κόσμου. Χτίστηκε τον 3ο αιώνα π.Χ. και συμπληρώθηκε τον 2ο αιώνα π.Χ.

Επίδαυρος
Ζωντανό σύμβολο της αρχαίας τραγωδίας

Του Φοίβου Νικολαΐδη

Στο Νομό Αργολίδας της Πελοποννήσου, νότια του σημερινού χωριού Παλιά Επίδαυρος, βρίσκεται η αρχαία πόλη των Επιδαυρίων, Επίδαυρος. Κατά την αρχαιότητα γνώρισε λαμπρές μέρες δόξας, για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα. Λόγω της αίγλης της ο Όμηρος την είχε συμπεριλάβει στα αθάνατα γραπτά κείμενά του.

Στις μέρες μας, η Επίδαυρος είναι γνωστή από το εντυπωσιακό, αρχαίο θέατρο της ο οποίο χρησιμοποιείται ακόμη και σήμερα για διάφορες παραστάσεις αρχαίου δράματος, καθώς επίσης και για άλλες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις.

Το παγκόσμια γνωστό ετήσιο φεστιβάλ αρχαίου θεάτρου στην Επίδαυρο που διοργανώνεται εδώ και πολλά χρόνια, έχει γίνει πια θεσμός. Κάθε χρόνο μεταξύ Ιουλίου και Σεπτεμβρίου προσελκύει πολλούς θεατρόφιλους και αρχαιολάτρες απ΄ όλες τις γωνιές της Γης. Έτσι, το όνομα Επίδαυρος έγινε πια σύμβολο και συνώνυμο της αρχαίας τραγωδίας.

Το ιερό της Επιδαύρου

Στην αρχαιότητα, η πόλη της Επιδαύρου ήταν γνωστή από το περίφημο Ιερό του θεού Ασκληπιού, που ήταν γεμάτο ναούς και άλλα θρησκευτικά κτίσματα. Βρισκόταν μερικά χιλιόμετρα νότια της πόλης. Το ιερό ήταν κτισμένο μέσα σε μια καταπράσινη περιοχή πλούσια σε φυσικά νερά. Η τοποθεσία είχε επιλεγεί προσεχτικά, αφού οι άφθονες «θεραπευτικές» πηγές που υπήρχαν τριγύρω, αποτελούσαν τα απαραίτητα στοιχεία για την άσκηση της λατρείας του Ασκληπιού. Ο Ασκληπιός ήταν ο κατ’ εξοχή θεός της ιατρικής και προς τιμή του είχαν ιδρυθεί σε όλη την Ελλάδα ιερά, τα Ασκληπιεία.

Ο Ναός του Ασκληπιού το περίφημο Ασκληπιείο προσέλκυε πολλούς επισκέπτες και προσκυνητές. Οι πιστοί της εποχής συνέρεαν από διάφορα μέρη της Ελλάδας, για να ζητήσουν τη βοήθεια του θεού, για να τους θεραπεύσει από τις διάφορες παθήσεις και ασθένειες τους. Η λατρεία του Ασκληπιού στην Επίδαυρο γνώρισε μεγάλη άνθηση κατά τον 4ο αι. π.Χ. και το Ιερό απέκτησε πανελλήνια φήμη.

Στον χώρο αυτό γίνονταν διάφορες γιορτές και πανηγύρεις. Τελούνταν θυσίες και διοργανώνονταν ακόμη και αθλητικοί αγώνες. Η μεγαλύτερη δε γιορτή ήταν τα μεγάλα Ασκληπία, που γιορτάζονταν κάθε τέσσερα χρόνια για εννιά μέρες μετά τα Ίσθμια. Ολόκληρο το συγκρότημα μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένα πολλαπλής χρήσης ιατρικό, θεραπευτικό και λατρευτικό κέντρο.

Το θέατρο

Μέσα στον λατρευτικό χώρο βρίσκεται το αρχαίο υπαίθριο θέατρο της Επιδαύρου, που χρονολογείται από τον 3ο αιώνα π.Χ. έργο του αρχιτέκτονα Πολυκλείτου του Νεότερου. Ο γνωστός αρχαίος συγγραφέας και περιηγητής του 2ου μ.Χ. αι. Παυσανίας όταν αντίκρισε το θέατρο της Επιδαύρου, στις ταξιδιωτικές του εντυπώσεις μεταξύ άλλων έγραψε τα εξής: «Ποιος αρχιτέκτονας θα ήταν άξιος να συγκριθεί με τον Πολύκλειτο στην αρμονία ή στην ομορφιά;».

Το θέατρο είναι κτισμένο από πωρόλιθο και άντεξε πεισματικά στις σκληρές δοκιμασίες της φύσης για πέντε σχεδόν τώρα χιλιετίες. Αγέρωχο και όμορφο ορθώνεται περήφανα μέσα στην αγριάδα των γύρω λόφων. Αληθινό αρχιτεκτονικό κομψοτέχνημα, δίκαια προκαλεί το θαυμασμό από όποιο σημείο κι αν το δεις.

Είναι το πιο καλά διατηρημένο αρχαίο ελληνικό θέατρo. Ήταν από τα μεγαλύτερα της αρχαίας, κλασσικής Ελλάδας με χωρητικότητα 14.000 – 15.000 θέσεων. Χωρίζεται μ’ ένα διάδρομο σε δυο διαζώματα. Το κάτω διάζωμα είχε 21 σειρές καθισμάτων. Αργότερα προστέθηκε και το άνω διάζωμα με 34 σειρές εδωλίων. Κλίμακες ακτινοειδώς διατεταγμένες χωρίζουν τις βαθμίδες σε 22 κερκίδες πάνω και 12 κάτω. Τα καθίσματα της πρώτης και της τελευταίας σειράς του κάτω διαζώματος και η πρώτη σειρά του πάνω διαζώματος είχαν τη μορφή θρόνου και ήταν οι διακεκριμένες θέσεις. Κάθομαι σ’ ένα από αυτά. Αν και πέτρινα, είναι με τέτοιο τρόπο λαξεμένα που νιώθω με έκπληξη μου άνεση.

Ανεβαίνοντας και το τελευταίο σκαλοπάτι, βρίσκομαι στην κορυφή του θεάτρου. Κοντοστέκομαι για λίγο. Κοιτώ ολόγυρα το απέριττο μεγαλείο και μαγεύομαι από την ομορφιά που απλώνεται γύρω μου. Από όποιο σημείο κοιτάζω η ομορφιά με του θεάτρου και του χώρου αιχμαλωτίζει.

Κάθομαι στην τελευταία σειρά των καθισμάτων. Κάποιος φίλος που βρίσκεται στο κέντρο της σκηνής σχίζει ένα κομμάτι χαρτί. Η ακουστική έχει τέτοια ποιότητα που ο ήχος ακούγεται τόσο καθαρά, λες και υπάρχει μικροφωνική!

Η ορχήστρα είναι κυκλική με διάμετρο 20,40 μ. Στο κέντρο της βρισκόταν ο βωμός του Διονύσου, η θυμέλη, της οποίας διατηρήθηκε η βάση. Μπροστά από την ορχήστρα υπήρχε η σκηνή, ένα κεντρικό κτίσμα και δυο δωμάτια δεξιά και αριστερά, τα παρασκήνια. Η σκηνή ήταν διώροφη και μπροστά της υπήρχε το προσκήνιο που ενωνόταν μ’ αυτή με τρεις θύρες. Στα πλάγια μεταξύ σκηνής και κοίλου υπήρχαν οι δυο πάροδοι με μεγαλόπρεπα πρόπυλα. Στην αρχαία ελληνική γλώσσα, «θέατρο» ονομαζόταν αρχικά το ακροατήριο και αργότερα ο τόπος των παραστάσεων με το σύνολο των κτισμάτων.

Γιατί όμως ο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου βρισκόταν κοντά στο ιερό του Ασκληπιείου και τι σχέση να’ χε άραγε το ένα με το άλλο; Την απάντηση ίσως τη δίνει ο Αριστοτέλης, ο οποίος όριζε την τραγωδία ως εξής: «Έστιν ούν τραγωδία μίμησις πράξεως σπουδαίας και τελείας, μέγεθος εχούσης ηδυσμένω λόγω, χωρίς εκάστω των ειδών εν τοις μορίοις, δρώντων ού δι’ απαγγελίας, δι’ ελέου και φόβου περαίνουσα την από των τοιούτων παθημάτων κάθασιν». Δηλαδή, η τραγωδία είναι η μίμηση μιας σοβαρής και ολοκληρωμένης πράξεως με την ανάλογη έκταση. Είναι διατυπωμένη με λόγο καλλιτεχνικό και με ξεχωριστή τεχνοτροπία για τα διάφορα μέρη της. Η διεξαγωγή της έχει δράση και όχι μόνο απαγγελία. Προς το τέλος της προξενεί με τον οίκτο και τον φόβο την κάθαρση των παθημάτων που φανέρωσε η πράξη».

Έτσι, ο Αριστοτέλης παρομοιάζει τη συγκίνηση που προξενεί μια παράσταση τραγωδίας ως μέσον θεραπευτικής αγωγής, αφού η τραγωδία καθαρίζει τα πάθη της ψυχής που βγαίνουν στην επιφάνεια μέσα από το έργο. Γι’ αυτό και οι παραστάσεις αρχαίου δράματος στην Επίδαυρο, πιθανόν να συμπλήρωναν τη θεραπευτική αγωγή των ασθενών/επισκεπτών του Ασκληπιείου. Στην αρχαιότητα, όπως φυσικά και σήμερα, η μουσική έπαιζε σημαντικό ρόλο, καθώς και το τραγούδι στις θεατρικές παραστάσεις.

Αίσθημα συγκλονισμού διακατέχει όσους τυχερούς έτυχε να παρακολουθήσουν έργο αρχαίου δράματος στη γαλήνη αυτού του χώρου. Κάθε παράσταση αποτελεί αληθινή μυσταγωγία στο βωμό της τέχνης, που αποδεικνύει συνάμα και το μέγεθος της ομορφιάς του θεάτρου.

Στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου βρίσκεται το μουσείο όπου φιλοξενούνται τα πλούσια ευρήματα του Ασκληπιείου και της γύρω περιοχής.

Η επίσκεψη στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου, ζωντανός θρύλος του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού συγκλονίζει και συνεπαίρνει το πνεύμα σ’ ένα μακρινό ταξίδι στο χρόνο, στη λαμπρή περίοδο της Κλασσικής Ελλάδας.

Φοίβος Νικολαΐδης

Epidaurus, best preserved anchient greek theater