Ancient Olympia, Greece

Birthplace of Ancient Olympic Games
By Phivos Nicolaides

Ancient Olympia is located near the city of Pyrgos of Achaia Prefecture, in western Peloponnese, in a tranquil valley between the hill Kronios and the conjunction of the rivers Alphios and Kladeos. Bathed in light and full of green (whatever is left after the devastating fires last year), it rightly attracts millions of visitors every year.

The ancient Olympia with its unique greatness, glorified the greek shining spirit for centuries. The rich traditions, the endless myths and its glorious history are mixed and lost in the mists of time. Although the entire complex of ancient Olympia is today piles of ruins, mute witnesses of the glorious old glamour, they impress us nonetheless. They cause admiration, especially for all those beautiful ideals and the great ideas they represent.

One must imagine that here, the most brilliant performances of the time were organised, the ‘Olympia’, the forerunners of the modern Olympic Games. In the Games, which were held every four years, around August and lasted five days, only free (not slaves) Greeks took part. They included games such as the pentathlon (jump, discus, race, javelin and wrestling), track, wrestling, pankration and soldiers’ running with armour. The athletes contested naked, and the races and boxing matches were called nudist facts. The organisation and general supervision of the ‘Olympia’ were in the hands of the Hellanodics, who were the judges of the games.

The ‘Olympia’ started as a local celebration, a small regional of festival and they eventually gained Panhellenic recognition. The Games had become a link between the colonies with the metropolitan Greece, a centre of attraction and the most important manifestation of national unity of the ancient Greek world. Most importantly, however, they took the form of a great ideal, which dominated the youth of the ancient Greek world for many centuries.

During the Games, the wars between the battling city-states stopped and the «sacred truce» prevailed. As a prize, the winners received a twig wreath from the sacred olive tree of kallistephanos oil tree, which they calletd ‘kotinos’.

The strict principle of the Sacred to preserve the ‘Olympia’ as wreath-crowning and not money-giving ensured the moral supremacy of the ‘Olympia’ as games of virtue and moral.

Race games were organised every four year, in honour of goddess Hera, called ‘Heraea’, in which only women took part. The sanctuary and the Games at Olympia were dedicated to Zeus. The most important and impressive building was the famous temple of Olympian Zeus, inside of which stood the chryselephantine statue of Zeus, one of the seven wonders of the ancient world, work of the «sculptor of the gods» Phidias.

Among the sacred buildings and the temples in the area, called Altis (forest). The sacred Altis, just as its name suggests, was green, full of oleasters, plane trees, other trees and wild vegetation. Within the enclosure of Altis there were three temples: Zeus, Heraion and Mitroon.

Over the centuries, the site of Olympia has suffered all kinds of disasters of looting, destructive earthquakes, fires and floods. Fortunately, during the 1875 excavations some unique masterpieces of the ancient Greek art were found, such as the famous Hermes of Praxiteles, exhibited at the Olympia Museum.

One of the first ruins we encounter within Olympia is the Gymnasium and Palaestra. As our guide, Julia, explained, these were the places where the athletes trained before the Games. We stroll in awe amongst the sacred sites of Olympia.

In my mind I reanimate a world of great works and grand ideas, linking the past with the present and illuminating the future. I ponder that this is also the unrepeatable splendour of Olympia. In the Hippodrome, were held chariot races, which were the most glorious events of the Games.

In the official entrance to the stadium and along its wall, there are the pillars of Zanes. The Zanes – the plural of the word Zeus - were sixteen bronze statues of Zeus. These statues were dedicated from the fines paid by those who broke the regulations of the Games, for example, those who were found doped with essential oils(!) had to pay a fine. The fine was to build one of those statues, the ‘Zanes’ which were placed before the entrance to the stadium, as a reminder and emulation to the athletes entering the stadium.

We reach the Pompic street, the road on which the procession with the priests, the Hellanodics, the athletes and the officials went by. I try to imagine the scene, and immediately in my mind the image of this ancient procession is created. Wherever you walk, wherever you look, you see a 'living' part of a life of some former world. Even the stones here speak! I see tourists respectfully bowing to take small stones with them as a souvenir.

In the Echo Archway near the Stadium, with it’s special acoustics, the competitions of heralds and trumpeters were held. I thought that in my ears resonate the voices and trumpet calls. After passing the Crypt, we enter the Stadium, in which the nudist games took place. Entering the stadium we al gasp in enthusiasm. It looks like the apokalypse. The stadium, has a length of 192 metres and a width of 30 metres. Here we can see the starting point, a marble slab for the runners.

To the right and left of the Stadium there is a slope, from which 20-25 thousand spectators could watch the Games. In the south slope we see the ‘exedra’ on which the Hellanodics and the officials sat. Opposite this, we see the stone altar of the priestess of Demeter Chamyne, - the only woman – who could watch the Olympia.

I imagine the Stadium full of people and I hear the voices of the athletes and the crowd. This part of Olympia is the simplest. However, it is the most impressive. It mentally takes you directly to the ancient Games. Associated with a long history, legends and glory, ancient Olympia is an archaeological site of particular interest.

It took one thousand years to complete the entire complex. After the paganism was banned, the Olympia which had been a symbol for almost 12 centuries, was abolished in 393 AC. The institution which became a symbol since 776 BC and had seen nearly 12 centuries of edge was abolished.

Thanks to the vision of the French Pierre de Coubertin, these Games were revived in Athens in 1896, with the modern international Olympiads. The great ideals developed, the high spirit that prevailed in the measure of the beautiful, the good and the harmony, make up the panorama of ancient, immortal Greek spirit, emerging and resonating in every corner of Olympia. Having all these in mind, this visit turned into a pious pilgrimage.

Αρχαία Ολυμπία παγκόσμιο σύμβολο

Του Φοίβου Νικολαΐδη

Κοντά στον Πύργο του Νομού Αχαΐας, στη δυτική Πελοπόννησο, σε μια γαλήνια κοιλάδα, ανάμεσα στο λόφο Κρόνιο και στη συμβολή των ποταμών Αλφειού και Κλαδέου, βρίσκεται η αρχαία Ολυμπία. Λουσμένη στο φως και πνιγμένη στο πράσινο (όσο έμεινε μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του περασμένου χρόνου), δικαιολογημένα, κεντρίζει το ενδιαφέρον και προσελκύει εκατομμύρια επισκέπτες τον χρόνο, απ’ όλο τα μήκη και πλάτη της Γης.

Φορτωμένη ιστορία, θρύλους και δόξα, η αρχαία Ολυμπία αποτελεί έναν ιδιαίτερου ενδιαφέροντος αρχαιολογικό χώρο. Με το μοναδικό μεγαλείο της, δόξασε για αιώνες το φωτοβόλο ελληνικό πνεύμα και έγινε αιώνιο σύμβολο και παγκόσμια ιστορική παρακαταθήκη με τις ακατάλυτες ιδέες που ακτινοβολεί. Οι πλούσιες παραδόσεις, οι ατέλειωτοι μύθοι και η ένδοξη ιστορία της μπλέκονται και χάνονται στα βάθη των αιώνων. Αν και ολόκληρο το συγκρότημα της αρχαίας Ολυμπίας είναι σήμερα σωροί από ερείπια, βουβοί μάρτυρες της λαμπρής παλιάς αίγλης, εντούτοις, εξακολουθούν να εντυπωσιάζουν. Προκαλούν τον θαυμασμό, ιδιαίτερα για όλα εκείνα τα ωραία ιδανικά και τις μεγάλες ιδέες που αντιπροσωπεύουν.

Να φανταστεί κανείς ότι εδώ, διοργανώνονταν τα πιο λαμπρά θεάματα της εποχής, τα Ολύμπια, οι πρόδρομοι των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων. Στους αγώνες που διεξάγονταν κάθε τέσσερα χρόνια, γύρω στον μήνα Αύγουστο και διαρκούσαν πέντε μέρες, έπαιρναν μέρος μόνο οι ελεύθεροι Έλληνες. Περιλάμβαναν αγωνίσματα σαλπιγκτών, ιππασίας, πένταθλο (άλμα, δίσκος, δρόμος, ακοντισμός και πάλη), δρόμο, πάλη, πυγμαχία, παγκράτιο και δρόμο οπλιτών με πανοπλία. Οι αθλητές διαγωνιζόντουσαν γυμνοί, οι δε κούρσες και οι αγώνες πυγμαχίας ονομάζονταν γυμνικά γεγονότα. Την οργάνωση και τη γενική εποπτεία των Ολυμπίων την είχαν οι ελλανοδίκες, οι οποίοι ήσαν οι κριτές των αγώνων.

Τα Ολύμπια ξεκίνησαν ως τοπική γιορτή, ένα είδος πανήγυρης και τελικά, πήραν πανελλήνια ακτινοβολία. Οι αγώνες είχαν γίνει δεσμός των αποικιών με τη Μητροπολιτική Ελλάδα, ο πόλος έλξης και η σπουδαιότερη εκδήλωση της εθνικής ενότητας του αρχαίου ελληνικού κόσμου. Το σημαντικότερο όμως, πήραν τη μορφή ενός μεγάλου ιδανικού, που κυριάρχησε για πολλούς αιώνες στα νιάτα του αρχαίου ελληνικού κόσμου.

Κατά τη διάρκεια των αγώνων οι πόλεμοι μεταξύ των αντιμαχομένων πόλεων-κρατών σταματούσαν και επικρατούσε η «ιερή εκεχειρία». Ως έπαθλο, οι νικητές έπαιρναν ένα στεφάνι από κλαδί του ιερού δέντρου της καλλιστεφάνου ελαίας, τον κότινο. Η αυστηρή αρχή του Ιερού να διατηρήσει τους αγώνες της Ολυμπίας «στεφανίτες» και όχι «χρηματίτες» ή «αργυρίτες» εξασφάλισε την ηθική υπεροχή των Ολυμπίων ως αγώνων αρετής και ήθους.

Στην Ολυμπία οργανώνονταν επίσης κάθε τέσσερα χρόνια αγώνες δρόμου, τα Ηραία προς τιμή της θεάς Ήρας, στους οποίους έπαιρναν μέρος μόνο γυναίκες. Το ιερό στην Ολυμπία ήταν αφιερωμένο στον Δία, όπως και οι Αγώνες. Το σπουδαιότερο και το μεγαλοπρεπέστερο οικοδόμημα ήταν ο περίφημος ναός του Ολυμπίου Διός, μέσα στον οποίο ήταν στημένο το χρυσελεφάντινο άγαλμα του Δία, ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου, έργο του « γλύπτη των θεών» Φειδία.

Περπατάμε ανάμεσα στα ιερά κτίρια και τους ναούς, στο χώρο που ονομαζόταν Άλτης (άλσος). Όπως υποδηλώνει και το όνομά της, ήταν καταπράσινη, γεμάτη αγριελιές, πλατάνια, άλλα δέντρα και άγρια βλάστηση. Μέσα στον περίβολο της ήταν κτισμένοι τρεις ναοί, του Δία, της Ήρας (Ηραίον) και το Μητρώον, ένας μικρός ναός αφιερωμένος στη Μητέρα των θεών Ρέα ή Κυβέλη.

Προχωράμε και βλέπουμε επίσης, μικρά ιερά όπως το Πελόπιο, το Ιπποδάμειο, το Φιλιππείο και διάφορα άλλα ερείπια από οικοδομήματα, βωμούς και δεκάδες αγάλματα (αφιερώματα) που στόλιζαν κάποτε τον ιερό χώρο.

Στο πέρασμα των αιώνων, ο χώρος της Ολυμπίας δέχτηκε πολλών ειδών καταστροφές από λεηλασίες, καταστρεπτικούς σεισμούς, πυρκαγιές και πλημμύρες. Ευτυχώς, στις ανασκαφές που έγιναν το 1875 βρέθηκαν μερικά, μοναδικά αριστουργήματα της αρχαίας ελληνικής τέχνης, όπως ο περίφημος Ερμής του Πραξιτέλους, που εκτίθεται στο Μουσείο της Ολυμπίας.

Από τα πρώτα ερείπια που αντικρίζουμε μέσα στην Ολυμπία είναι το Γυμνάσιο. Όπως μας εξηγεί η ξεναγός μας Τζούλια, εδώ γίνονταν οι προγυμνάσεις των αθλητών, όπως και στη διπλανή Παλαίστρα όπου προγυμνάζονταν οι αθλητές της πάλης.

Περιδιαβάζουμε με δέος ανάμεσα στους ιερούς χώρους της Ολυμπίας. Στη σκέψη ζωντανεύει ένας κόσμος με σπουδαία έργα και μεγάλες ιδέες, που συνδέει το παρελθόν με το παρόν και φωτίζει το μέλλον. Συλλογίζομαι ότι αυτό, είναι και το ανεπανάληπτο μεγαλείο της Ολυμπίας. Βλέπουμε ότι απέμεινε από τον Ιππόδρομο, όπου τελούνταν ιπποδρομίες και οι αρματοδρομίες, οι οποίες ήσαν τα λαμπρότερα αγωνίσματα των αγώνων.

Στην επίσημη είσοδο του Σταδίου και κατά μήκος του τείχους βρίσκονται τα βάθρα των Ζανών. Οι Ζάνες-πληθυντικός της λέξης Ζευς- ήσαν συνολικά δεκάξι χάλκινα αγάλματα του Δία, που βρέθηκαν μόνο τα βάθρα τους. Τα αγάλματα αυτά ήταν αφιερώματα και προέρχονταν από πρόστιμα που πλήρωναν όσοι παράβαιναν τους κανονισμούς των Αγώνων. Όσοι για παράδειγμα, βρίσκονταν ‘ντοπαρισμένοι’ με αρχαία αιθέρια έλαια ας πούμε! Τοποθετούνταν μπροστά στην είσοδο του Σταδίου για υπενθύμιση και παραδειγματισμό των αθλητών.

Φτάνουμε στην Πομπική οδό, τον δρόμο από τον οποίο περνούσε η πομπή με τους ιερείς, τους ελλανοδίκες, τους αθλητές και τους επισήμους. Προσπαθώ, να φανταστώ το σκηνικό και στο μυαλό μου δημιουργείται η εικόνα της αρχαίας αυτής πομπής. Όπου και να περπατήσεις, όπου και να κοιτάξεις, αντικρίζεις μπροστά σου ένα ‘ζωντανό’ κομμάτι ζωής, κάποιου αλλοτινού κόσμου. Ακόμη και οι πέτρες εδώ μιλούν! Βλέπω τουρίστες να σκύβουν ευλαβικά και να παίρνουν μαζί τους μικρές πέτρες για ενθύμιο.

Καταλήγουμε στη Στοά της Ηχούς με την ιδιαίτερη ηχητική της, κοντά στο Στάδιο, όπου γινόντουσαν οι αγώνες κηρύκων και σαλπιγκτών. Στ’ αυτιά μου νομίζω ότι ηχούν φωνές και σαλπίσματα.

Αφού περάσουμε την Κρυπτή είσοδο (θολωτή δίοδο) μπαίνουμε στο Στάδιο, όπου τελούνταν οι γυμνικοί αγώνες. Αντικρίζοντας το γήπεδο, ένα επιφώνημα θαυμασμού ξεφεύγει αυθόρμητα απ’ όλους μας. Η σκηνή είναι μαγευτική. Είναι σαν αποκάλυψη. Στην αρχή του σταδίου που έχει μήκος 192 μέτρα και πλάτος 30 μέτρα, διακρίνουμε την αφετηρία, μια μαρμάρινη πλάκα με σειρά από αυλακώσεις, από την οποία ξεκινούσαν οι δρομείς.

Δεξιά και αριστερά του Σταδίου υπάρχει πρανές έδαφος (δεν είχε κερκίδες), από όπου μπορούσαν να παρακολουθήσουν τους αγώνες 20-25 χιλιάδες θεατές. Στο νότιο πρανές βλέπουμε την εξέδρα όπου κάθονταν οι ελλανοδίκες και οι επίσημοι. Απέναντι, βλέπουμε τον λίθινο βωμό της Ιέρειας Δήμητρας Χαμύνης, απ’ όπου παρακολουθούσε –μόνη απ’ όλες τις γυναίκες- τα Ολύμπια.

Κάνω άθελα συνειρμούς με το σήμερα. Φαντάζομαι το στάδιο γεμάτο κόσμο και ακούω τις φωνές των αθλητών και του πλήθους. Το κομμάτι αυτό της Ολυμπίας αν και το πιο απλό, είναι το πιο εντυπωσιακό και συναρπαστικό, γιατί σε ταξιδεύει κατ’ ευθεία στις πηγές…

Χρειάστηκαν χίλια ολόκληρα χρόνια για να συμπληρωθεί όλο το σύμπλεγμα, αφού διάφορα κτίρια κτίστηκαν κατά φάσεις και κατά εποχές, ανάλογα με την ιστορική διαδρομή. Μετά την απαγόρευση της ειδωλολατρίας, η 293 Ολυμπιάδα μ.Χ. ήταν η τελευταία κατά την αρχαιότητα. Ο θεσμός που έγινε σύμβολο και γνώρισε 12 σχεδόν αιώνων ακμή από το 393 π.Χ. καταργήθηκε το 776 μ.Χ.

Χάρις στο όραμα όμως του Γάλλου Πιέρ Ντε Γκουμπερτέν, οι αγώνες αυτοί αναβίωσαν στην Αθήνα το 1896, με τις σύγχρονες παγκόσμιες Ολυμπιάδες. Το υψηλό πνεύμα που επικράτησε στο μέτρο του ωραίου, του καλού και της αρμονίας, συνθέτουν το πανόραμα του αρχαίου, αθάνατου ελληνικού πνεύματος, που ξεπροβάλλει σε κάθε γωνιά της Ολυμπίας. Έχοντας όλα αυτά κατά νουν, η επίσκεψη μου αυτή –μια από τις πολλές- δεν μπορούσε, παρά να μετατραπεί σε ευλαβικό προσκύνημα.

Ancient Olympia