One of the most dynamic countries on the earth, the United States of America U.S.A) offers a wide range of terrain, diverse cultures, vast cities ad small friendly towns with something from everyone. Attractions such as the Statue of Liberty in New York, the monuments, memorials and museums of the country’s capital of Washington, D.C., and many others give visitors the opportunity to experience the beauty and the accomplishments of this great country.
The USA is a huge country to explore, with 50 states to choose from, flanked by two oceans and covering an incredibly varied terrain. For five centuries, since the ’New World’ discoveries of Christopher Columbus, people from every corner of the globe have come here in search of ’the American Dream’. Between them, they have created the richest, most powerful country on earth, and a fascinating melting pot of cultures and traditions.
Tourism in the United States is mostly promoted at the state and local level, though the federal government does promote tourism itself, and sets visa entry requirements.
Thanks to cinema and TV we all have impressions of the United States of America. Yet nothing can prepare you for your first glimpse of Manhattan’s unforgettable skyline, or the neon-lit excesses of Las Vegas.
.
Αμερικανικές εικόνες
Του Σάββα Ιακωβίδη
Δημοσιογράφου
Είναι κάποιες συμπτώσεις που εμφανίζονται ξαφνικά ως από μηχανής θεοί εκεί που δεν το περιμένεις. Το τζάμπο της ΤWA είχε καθυστερήσει να φτάσει στην Αθήνα από τη Νέα Υόρκη και μια ομάδα Έλληνες Κύπριοι δημοσιογράφοι που θα πηγαίναμε στις ΗΠΑ, περιδιαβάζαμε τους χώρους του Ελληνικού. Σε τέτοιες περιπτώσεις η πρώτη μου έγνοια είναι να αναζητήσω ένα βιβλιοπωλείο για αγορά βιβλίων. Είναι πολύ χρήσιμα σε μακρινά ταξίδια. Το μάτι μου έπεσε στον «Τροπικό του Αιγόκερω» του Χένρι Μιλλερ.
Όπως είναι γνωστό, ο Αμερικανός αιρετικός αυτός συγγραφέας αναφέρεται στη Νέα Υόρκη της δεκαετίας του 1930, λίγο πριν το μεγάλο πόλεμο, μια πόλη όπου κυριαρχεί η παραφροσύνη, η φτώχεια, η ανεργία… Λέω, «αυτή την Αμερική πάμε να επισκεφτούμε;». Η σκέψη μου ήταν βέβαια παρατραβηγμένη αφού από τότε μέχρι σήμερα οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν καλπάσει σε όλους τους τομείς και είναι σήμερα η μόνη υπερδύναμη στον κόσμο μετά την κατάρρευση του κομμουνισμού. Άσχετο αν ο Χένρι Μίλλερ σε ένα σημείο του βιβλίου του γράφει με απόγνωση: «Κάποια μέρα, καθετί το αμερικανικό θα εξαφανιστεί, θα εξαφανιστεί πιο ολοκληρωτικά απ’ ότι εξαφανίστηκε, ό,τι ήταν ελληνικό, ρωμαϊκό ή αιγυπτιακό».
Πετώντας αντίθετα με τη ροή του χρόνου, φύγαμε από την Αθήνα απογευματάκι και φτάσαμε στη Νέα Υόρκη το βραδάκι όταν ακόμα μόλις είχαν ανάψει τα πρώτα φώτα της πόλης με τους γνωστούς ουρανοξύστες. Στα γρήγορα μπήκαμε σε άλλο αεροπλάνο και πετάξαμε νυχτιάκικα για την ομοσπονδιακή πρωτεύουσα των ΗΠΑ, την Ουάσιγκτον. Εκεί θα μέναμε τις περισσότερες μέρες ως προσκαλεσμένοι του Διεθνούς Κέντρου Δημοσιογράφων.
Είναι κάποιες συμπτώσεις που εμφανίζονται ξαφνικά ως από μηχανής θεοί εκεί που δεν το περιμένεις. Το τζάμπο της ΤWA είχε καθυστερήσει να φτάσει στην Αθήνα από τη Νέα Υόρκη και μια ομάδα Έλληνες Κύπριοι δημοσιογράφοι που θα πηγαίναμε στις ΗΠΑ, περιδιαβάζαμε τους χώρους του Ελληνικού. Σε τέτοιες περιπτώσεις η πρώτη μου έγνοια είναι να αναζητήσω ένα βιβλιοπωλείο για αγορά βιβλίων. Είναι πολύ χρήσιμα σε μακρινά ταξίδια. Το μάτι μου έπεσε στον «Τροπικό του Αιγόκερω» του Χένρι Μιλλερ.
Όπως είναι γνωστό, ο Αμερικανός αιρετικός αυτός συγγραφέας αναφέρεται στη Νέα Υόρκη της δεκαετίας του 1930, λίγο πριν το μεγάλο πόλεμο, μια πόλη όπου κυριαρχεί η παραφροσύνη, η φτώχεια, η ανεργία… Λέω, «αυτή την Αμερική πάμε να επισκεφτούμε;». Η σκέψη μου ήταν βέβαια παρατραβηγμένη αφού από τότε μέχρι σήμερα οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν καλπάσει σε όλους τους τομείς και είναι σήμερα η μόνη υπερδύναμη στον κόσμο μετά την κατάρρευση του κομμουνισμού. Άσχετο αν ο Χένρι Μίλλερ σε ένα σημείο του βιβλίου του γράφει με απόγνωση: «Κάποια μέρα, καθετί το αμερικανικό θα εξαφανιστεί, θα εξαφανιστεί πιο ολοκληρωτικά απ’ ότι εξαφανίστηκε, ό,τι ήταν ελληνικό, ρωμαϊκό ή αιγυπτιακό».
Πετώντας αντίθετα με τη ροή του χρόνου, φύγαμε από την Αθήνα απογευματάκι και φτάσαμε στη Νέα Υόρκη το βραδάκι όταν ακόμα μόλις είχαν ανάψει τα πρώτα φώτα της πόλης με τους γνωστούς ουρανοξύστες. Στα γρήγορα μπήκαμε σε άλλο αεροπλάνο και πετάξαμε νυχτιάκικα για την ομοσπονδιακή πρωτεύουσα των ΗΠΑ, την Ουάσιγκτον. Εκεί θα μέναμε τις περισσότερες μέρες ως προσκαλεσμένοι του Διεθνούς Κέντρου Δημοσιογράφων.
Οι Αμερικανοί είναι λαός ευγενής. Μπορεί να δείτε στην απέραντη αυτή χώρα «όλες τις φυλές του Ισραήλ» και ακόμα περισσότερες. Όμως οι άνθρωποι της είναι ευγενείς σε όλες εκείνες τις μικρολεπτομέρειες της καθημερινής ζωής που σε κάνουν να νιώθεις άνετα. Όταν σου απευθύνουν το λόγο, λες και σε γνωρίζουν εδώ και χρόνια. Όπως, ας πούμε, η μαύρη Λίντα από το Μπρούκλιν που βρέθηκε πωλήτρια σε υπεραγορά της Σαβάννα, στη Νότια Καρολίνα. «Πώς είστε κύριε;», ήταν η πρώτη ερώτησή της όταν πλησιάζετε στο ταμείο, στις 10 η ώρα τη νύχτα, αφού κάνατε τα ψώνια σας. Μην παραξενεύεστε. Στις ΗΠΑ όλα είναι ανοικτά μέχρι αργά το βράδυ. Τα ρωτάω, επειδή μου φαίνεται ότι δεν ήταν από εκείνα τα μέρη.
-Εσείς τι λέτε; Από πού είμαι; Και μου απαντά αμέσως: Είμαι από το Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης και εργάζομαι εδώ στη Σαβάννα. Αφού πληρώσετε, σας αποχαιρετά με ένα πλατύ χαμόγελο: -Καλά να περάσετε το βράδυ σας, κύριε!
Σας είπαμε προηγουμένως ότι όλα είναι ανοικτά μέχρι τα μεσάνυκτα ή και όλο το 24ωρο. Οι Αμερικανοί εργάζονται εφτά μέρες τη βδομάδα, τουλάχιστον οι περισσότεροι. Δηλαδή μπορείτε, ας πούμε, να κάνετε τα ψώνια σας και το Σάββατο και την Κυριακή στα λεγόμενα «Μολς» (τεράστια συμπλέγματα καταστημάτων όπου μπορείτε να βρείτε και να ψωνίσετε τα πάντα).
Μπορείτε επίσης να βρείτε ανοικτά βιβλιοπωλεία, άλλα καταστήματα, μουσεία, πινακοθήκες, κέντρα, φαρμακεία, ποτοπωλεία, υπεραγορές, κ.τ.λ. Εκεί δεν υπάρχουν ωράρια, με τη στενή έννοια του όρου που αποδίδουμε εμείς, αλλά το σύστημα της βάρδιας και λειτουργεί η φιλοσοφία «εν τη καταναλώσει το κέρδος».
Έτσι έχει δημιουργηθεί μια υπερκαταναλωτική μανία στους Αμερικανούς που μπολιάζει αυτόματα και χωρίς να το θέλετε και εσάς που για πρώτη ίσως φορά πατάτε το πόδι σας στη μεγάλη αυτή χώρα. Είναι ο παράδεισος του καταναλωτισμού και η ένσαρκη προσωποποίηση του καπιταλισμού. Το κέρδος είναι η κινητήρια δύναμη στην οποία όλοι υποτάσσονται ή παρασύρονται και για την οποία δουλεύουν. Άλλωστε δεν είναι αυτή η ιδέα και η αντίληψη της ελεύθερης οικονομίας;
Στην Αμερική ουσιαστικά δεν γνωρίζουν περί πενθήμερης και περί κλεισίματος καταστημάτων, υπεραγορών κ.τ.λ. των ώρα που οι καταναλωτές σχολνούν από τις δουλειές τους. Αφού στόχος όλων είναι ο καταναλωτής, του παρέχουν όλες τις διευκολύνσεις για να… εκτονωθεί ψωνίζοντας.
Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης έχουν στρατευθεί στην καλλιέργεια της υπερκατανάλωσης. Τα τηλεοπτικά κανάλια δε σε αφήνουν να παρακολουθήσεις μια ταινία ή ένα έργο. Κάθε πέντε λεπτά σε βομβαρδίζουν με διαφημίσεις προϊόντων, για προσφορές που δεν ξανάγιναν, για καταπληκτικές εκπτώσεις διαρκείας που κατρακυλούν κυριολεκτικά στα πόδια και στις τσέπες του καταναλωτή, για τιμές που ούτε καν τις ονειρεύεστε.
Να φανταστείτε ότι στη Ουάσιγκτον και κυρίως στη Νέα Υόρκη ψωνίζετε ό,τι θέλετε στη μισή τιμή, παρά εδώ στην Κύπρο. Στις άλλες Πολιτείες, οι τιμές είναι ακόμα πιο χαμηλές. Κι όταν μιλάμε για εκπτώσεις, εννοούν πραγματικές εκπτώσεις, όχι φανταστικές ή ψεύτικες, όπως καταγγέλλεται συχνά στον τόπο μας. Ένα υποκάμισο που θα το αγοράζατε, ας πούμε 29.99 δολάρια με την έκπτωση το παίρνετε με 14.99 δολάρια. Και προσέξτε ένα σημαντικό στοιχείο που σχετίζεται άμεσα την ψυχολογία του καταναλωτή-πελάτη: Δεν μιλάνε για 30 δολάρια αλλά για 29.99 δολάρια. Δεν αναγράφουν 10 δολάρια αλλά 9.99 δολάρια. Δεν λένε 60 δολάρια ή 50 δολάρια για ένα ζευγάρι αθλητικά παπούτσια, αλλά 49.99 ή 59.99 δολάρια.
Βέβαια αυτό γίνεται κάπως και εδώ, αλλά εκεί υπάρχει και λειτουργεί ολόκληρη φιλοσοφία που αφορά τις καταναλωτικές τάσεις και επιθυμίες ή αρνήσεις του πολίτη. Να φανταστείτε ότι εφημερίδες και εταιρίες ή υπεραγορές γνωρίζουν μέσω τω ηλεκτρονικών υπολογιστών πότε οι Αμερικανοί ψωνίζουν, τι ψωνίζουν, ποια είδη προτιμούν περισσότερο, γιατί απορρίπτου άλλα είδη, πότε πηγαίνουν στην υπεραγορά, τι επιθυμούν και σε ποιες τιμές τα θέλουν και πως πληρώνουν. Αυτό είναι το μεγαλύτερο ηλεκτρονικό φακέλωμα στην ιστορία του ανθρώπου. Τίποτα δεν μένει κρυφό, όλα είναι γνωστά και τοποθετημένα στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και μάλιστα… νόμιμα.
Ο Αμερικανός πολίτης είναι κυριολεκτικά γυμνός μπροστά στην επέλαση των γιγάντων της κατανάλωσης. Αυτό που συμβαίνει είναι φανταστικό όσο και ανατριχιαστικό στις διαστάσεις που έχει προσλάβει. Τεράστιες μάζες πολιτών-καταναλωτών τηλεκατευθύνονται από τη διαφήμιση και το μάρκετιγκ ως πρόβατα και ως σύγχρονοι λωτοφάγοι στις υπεραγορές και τα «Μολς».
Στα «Μολς» μπορείτε να βρείτε και του πουλιού το γάλα. Οι Αμερικανοί τα χρησιμοποιούν και ως χώρους αναψυχής και εκτόνωσης. Και αφού κάνουν τα ψώνια τους, θα γευματίσουν ή θα πάρουν το βραδινό τους σε ένα από τα πάρα πολλά και φτηνά εστιατόρια έτοιμου φαγητού, όπου επίσης δυσκολεύεστε τι να πρωτοδιαλέξετε για να γάτε. Οικογένειες, ζευγαράκια, ηλικιωμένοι, χρησιμοποιούν αυτά τα «Μολς» και ως χώρους κοινωνικής συνάντησης και για να περάσουν το χρόνο τους και να ξεφύγουν από το καθημερινό άγχος της δουλειάς.
.
Αλλά δεν είναι μόνο αυτή η Αμερική. Να μιλήσουμε για την τηλεόραση τους και τον τρόπο που τη χρησιμοποιούν. Είναι το εργαλείο του πιο μαζικού, του πιο φρενήρους και του πιο μαστιγωτικού βομβαρδισμού του πολίτη σε ρυθμούς που σου κόβουν την ανάσα. Ή σε κάνουν να τη σιχαθείς. Είναι πρώτα τα λεγόμενα «κομμέρσιαλς» (ας μας συγχωρεθούν οι γλωσσικοί βαρβαρισμοί), δηλαδή όλες εκείνες οι επιθετικές, αστείες, γλυκερές, εκκωφαντικές, παιδικές ή σοβαρές διαφημίσεις προϊόντων πάσης φύσεως.
Η τηλεόραση είναι ο ισχυρότερος μοχλός διαμόρφωσης της καταναλωτικής μανίας των Αμερικανών. Αρκεί να σας πούμε ότι οι Αμερικανοί περνούν κάθε μέρα 6-7 ώρες από τη ζωή τους μπροστά στην τηλεόραση. Τα λεγόμενα «τοκ-σιόου» (λογοθεάματα), είναι το πασατέμπο. Δεν μπορείς να ανοίξεις κανάλι και να μη βρεθείς μπροστά σε μια καλοστημένη επιχείρηση προβολής των πάντων. Πολιτικές συζητήσεις, κοινωνικές, θρησκευτικές, αθλητικές και πάντα με ακροατήριο που συμμετέχει και κρίνει και ανακρίνει και παίζει το ρόλο συνηγόρου ή κατήγορου.
Η Παμ είναι μια μαύρη μητέρα που βγήκε σε ένα «τοκ-σιόο» για να αποκαλύψει μπροστά στις κάμερες και το κοινό, αλλά και σε εκατομμύρια τηλεθεατές που την παρακολουθούσαν ότι ο 4χρονος γιος της θέλει να τη… σκοτώσει! Θεέ και Κύριε! Ανατριχιάζει το ακροατήριο αλλά ο παρουσιαστής επιμένει। «Θέλεις να σκοτώσεις τη μητέρα σου;» ερωτά τον τετράχρονο πιτσιρικά που συστρέφεται αμήχανα στην καρέκλα του, παίζει με το μικρόφωνο που του έβαλαν στο πουκάμισό του φαίνεται να τα έχει χαμένα, αλλά απαντά με παιδική αθωότητα: «Ναι, θέλω να τη σκοτώσω». «Γιατί;» επιμένει ο παρουσιαστής και σαν από ταινία μυστηρίου, στο στούτιο επικρέμαται η αγωνία… Ανασηκώνει τους ώμους ο τετράχρονος, ένδειξη ότι δεν ξέρει τους λόγους. Η μητέρα του λέγει ότι ο γιος της είναι υπερκινητικός, δεν σταματά να αναποδογυρίζει πράγματα στο σπίτι και να, η κάμερα να κάνει ζουμ στο δωμάτιο του μικρού που είναι ένας στάβλος. Συγκλονίζεται το ακροατήριο αλλά κανείς δεν εξηγεί πού είναι ο πατέρας και γιατί η μητέρα φοβάται τον τετράχρονο για της… Και βέβαια κανείς δεν λέγει πόσα πλήρωσε το κανάλι για να έχει αυτή την «ιστορία».
Αλλά δεν είναι μόνο αυτή η Αμερική. Να μιλήσουμε για την τηλεόραση τους και τον τρόπο που τη χρησιμοποιούν. Είναι το εργαλείο του πιο μαζικού, του πιο φρενήρους και του πιο μαστιγωτικού βομβαρδισμού του πολίτη σε ρυθμούς που σου κόβουν την ανάσα. Ή σε κάνουν να τη σιχαθείς. Είναι πρώτα τα λεγόμενα «κομμέρσιαλς» (ας μας συγχωρεθούν οι γλωσσικοί βαρβαρισμοί), δηλαδή όλες εκείνες οι επιθετικές, αστείες, γλυκερές, εκκωφαντικές, παιδικές ή σοβαρές διαφημίσεις προϊόντων πάσης φύσεως.
Η τηλεόραση είναι ο ισχυρότερος μοχλός διαμόρφωσης της καταναλωτικής μανίας των Αμερικανών. Αρκεί να σας πούμε ότι οι Αμερικανοί περνούν κάθε μέρα 6-7 ώρες από τη ζωή τους μπροστά στην τηλεόραση. Τα λεγόμενα «τοκ-σιόου» (λογοθεάματα), είναι το πασατέμπο. Δεν μπορείς να ανοίξεις κανάλι και να μη βρεθείς μπροστά σε μια καλοστημένη επιχείρηση προβολής των πάντων. Πολιτικές συζητήσεις, κοινωνικές, θρησκευτικές, αθλητικές και πάντα με ακροατήριο που συμμετέχει και κρίνει και ανακρίνει και παίζει το ρόλο συνηγόρου ή κατήγορου.
Η Παμ είναι μια μαύρη μητέρα που βγήκε σε ένα «τοκ-σιόο» για να αποκαλύψει μπροστά στις κάμερες και το κοινό, αλλά και σε εκατομμύρια τηλεθεατές που την παρακολουθούσαν ότι ο 4χρονος γιος της θέλει να τη… σκοτώσει! Θεέ και Κύριε! Ανατριχιάζει το ακροατήριο αλλά ο παρουσιαστής επιμένει। «Θέλεις να σκοτώσεις τη μητέρα σου;» ερωτά τον τετράχρονο πιτσιρικά που συστρέφεται αμήχανα στην καρέκλα του, παίζει με το μικρόφωνο που του έβαλαν στο πουκάμισό του φαίνεται να τα έχει χαμένα, αλλά απαντά με παιδική αθωότητα: «Ναι, θέλω να τη σκοτώσω». «Γιατί;» επιμένει ο παρουσιαστής και σαν από ταινία μυστηρίου, στο στούτιο επικρέμαται η αγωνία… Ανασηκώνει τους ώμους ο τετράχρονος, ένδειξη ότι δεν ξέρει τους λόγους. Η μητέρα του λέγει ότι ο γιος της είναι υπερκινητικός, δεν σταματά να αναποδογυρίζει πράγματα στο σπίτι και να, η κάμερα να κάνει ζουμ στο δωμάτιο του μικρού που είναι ένας στάβλος. Συγκλονίζεται το ακροατήριο αλλά κανείς δεν εξηγεί πού είναι ο πατέρας και γιατί η μητέρα φοβάται τον τετράχρονο για της… Και βέβαια κανείς δεν λέγει πόσα πλήρωσε το κανάλι για να έχει αυτή την «ιστορία».
.
Ένας δωδεκάχρονος εμφανίζεται σε ένα άλλο «τοκ-σιόου» με τη μητέρα του που τον καταγγέλλει ότι τη δέρνει. Το ακροατήριο παίζει πάλι το ρόλο του δικαστή και συνηγόρου, οπότε ξαφνικά εμφανίζεται στη σκηνή του στούτιο –το θέατρο δεν θα είχε καλύτερη παράσταση…- μια άλλη κοπελίτσα που είχε πάρει μέρος σε ένα «τοκ-σιόου» πέρσι. Τότε οι τηλεθεατές είχαν δει μια 13χρονη-14χονη κοπελίτσα έντονα βαμμένη και μακιγιαρισμένη που ήθελε να ζήσει τη μεγάλη ζωή, που δεν αγαπούσε τη μητέρα της και την ύβριζε. Τώρα βλέπουμε μια νεαρή αμακιγιάριστη, συνεσταλμένη που δηλώνει ότι υπεραγαπά μέχρι θανάτου τη μητέρα της. Και αμέσως το ακροατήριο ξεσπά σε χειροκροτήματα ενώ ο παρουσιαστής με έκδηλη ικανοποίηση ανακοινώνει ότι είναι χάρη στο «τοκ-σιόου» του σταθμού που σημειώθηκε η αλλαγή και το χάππι-εντ… Δάκρυα από τη μάνα του 12χρονου που τη δέρνει ο γιος της και ξανά χειροκροτήματα από το ακροατήριο για τη… σωστική αποστολή του καναλιού.
Αλλά και ο χοντρός Τζέφρι, ο μαύρος και η επίσης χοντρή Μέλανι, η μαύρη, που τσακώθηκαν και αποφάσισαν να δημοσιοποιήσουν τους καβγάδες τους αλλά χάρη στο τηλεοπτικό «τοκ-σιόου» ξανάσμιξαν, ξανάδωσαν όρκους αιώνιας αγάπης, δάκρυσε η Μέλανι και, ω! του τηλεοπτικού… θαύματος, ένας ιερέας εμφανίζεται στο στούτιο και… ξαναπαντρεύει, ενώπιον Θεού και ανθρώπων, τον χοντρό Τζέφρι με την επίσης χοντρή Μέλανι. Και όλα ενώπιον ακροατηρίου και μάρτυρες εκατομμύρια Αμερικανούς που συγκινούνται από τέτοιες στημένες (και προφανώς ακριβοπληρωμένες) σαπουνόπερες.
Η αμερικανική κοινωνία είναι η κοινωνία της ανοχής. Είναι η λεγόμενη permissive society (ανεκτική κοινωνία). Το ξενοδοχείο που μέναμε οι Κύπριοι δημοσιογράφοι είναι κοντά σε περιοχή που συγκυριακά ανθεί η ομοφυλοφιλία. Μη σας παραξενεύει, αυτό δεν ενοχλεί κανέναν εκτός από εμάς που σηκώθηκαν οι τρίχες της κεφαλής μας και τέθηκαν σε δοκιμασία οι περί ηθικής και κοινωνίας αρχές και «πιστεύω» μας. Απορήσαμε, ενοχληθήκαμε, παραξενευτήκαμε αλλά για τους Αμερικανούς ούτε καρφάκι.
Μάλιστα σε μια έντονη συζήτηση που είχαμε με την Κάθριν, μια Αμερικανίδα του προγράμματος που παρακολουθούσαμε, μας είπε: «Σας ενοχλούν οι ομοφυλόφιλοι; Σας έχουν πειράξει; Σας έχουν κάνει οποιοδήποτε κακό; Αφού δεν σας έχουν κάνει ο,τιδήποτε, ας κάνουν ό,τι θέλουν. Είμαστε ελεύθερη χώρα και ο καθένας κάνει ό,τι θέλει, φτάνει να μην ενοχλεί τον πλησίον του. Ο καθένας διαθέτει το σώμα του όπως θέλει. Αν αυτό δεν ενοχλεί τους ίδιους, γιατί να ενοχλεί εμένα;». Άντε τώρα να της εξηγήσει ότι εμείς είμαστε διαφορετικά μεγαλωμένοι με τις γνωστές ελληνοχριστιανικές αρχές που κονταροχτυπιούνται με τη δήθεν ανεκτική αμερικανική κοινωνία και τις ελευθερίες της.
Εκείνο που κάνει τους Αμερικανούς να ξεχωρίζουν είναι, πιστεύω, ο αυθορμητισμός και η αμεσότητα στις προσεγγίσεις τους, στις αποφάσεις τους, στα λεγόμενα τους και φυσικά στις πράξεις τους. Και προπάντων η πολύ δραστήρια και η εξ αυτού πολύ ενεργητική και αποτελεσματική συμμετοχή τους στα κοινά. Όλοι σχεδόν ανήκουν σε κάθε είδους σύλλογο και οργάνωση. Όλοι κάτι προασπίζουν, κάτι υποστηρίζουν, κάτι επικρίνουν, κάτι διεκδικούν, κάτι απαιτούν γιατί ξέρουν τα δικαιώματά τους.
Μόνο στην Αμερική, π.χ. οι βουλευτές και οι γερουσιαστές αλλά και οι Κυβερνήσεις και όλοι οι κατέχοντες δημόσιο αξίωμα βομβαρδίζονται κυριολεκτικά από επιστολές και «φαξ» και τηλεγραφήματα διαμαρτυρίας όταν, κατά την άποψη των πολιτών, δεν ενεργούν σωστά. Η κοινή γνώμη στις ΗΠΑ είναι η δύναμη που κανείς, πολιτικός ή οικονομικός, κοινωνικός ή θρησκευτικός παράγοντας μπορεί να αγνοεί.
Η αμερικανική κοινωνία είναι σχεδόν βάρβαρα καταναλωτική αλλά οι καταναλωτές ξέρουν και διεκδικούν τα δικαιώματά τους. Αντιπαραβάλετέ τους προς τους Κύπριους καταναλωτές και θα σας πιάσει μαύρη απελπισία.
Οι μεγάλες πληγές της αμερικανικής κοινωνίας, που ήδη βρίσκεται με φοβερούς διασκελισμούς στον 21ο αιώνα, είναι το έγκλημα, τα ναρκωτικά και η μάστιγα του έιτς, χώρια η κοινωνική ανισότητα και η ανέχεια που δέρνει κυρίως τους μαύρους. Στη λεωφόρο Κοννέκτικατ είδαμε μια μέρα μια συγκλονιστική σκηνή: Ένας νεαρός, θύμα του έιτς καθόταν κατάχαμα, στη σκιά των υπερπολυτελών καταστημάτων και πολυκατοικιών και κρατούσε μια πινακίδα που έγραφε: «Έι, είμαι θύμα του έιτς. Οι γονείς μου με πέταξαν έξω από το σπίτι όταν χρειαζόμουν την υποστήριξή τους. Βοηθήστε με παρακαλώ».
Το έγκλημα ανησυχεί και τον Πρόεδρο. Έτσι δεν διστάζει να εμφανίζεται σε διαφημιστικά φιλμάκια, δίπλα από την ανήλικη Στέισι που γλύτωσε από το έγκλημα και τα ναρκωτικά, για να επικαλεστεί τη βοήθεια των Αμερικανών στον πόλεμο της Κυβέρνησής του ενάντια στη μάστιγα του εγκλήματος και των ναρκωτικών.
*
Λεωρόρος Πενσυλβανίας και απέναντί μου είναι το νεοκλασικό, ελληνιστικό κτίριο των Αρχείων του Αμερικανικού Έθνους. Ένιωσα οργή και απόγνωση για την κατάντια του δικού μας κράτους. Και αμέσως το είπα στους συναδέλφους Ιωσήφ και Φοίβο. «Πού είναι τα δικά μας επίσημα αρχεία; Οι Πρόεδροι της Δημοκρατίας και οι Υπουργοί και οι Πρόεδροι της Βουλής και οι άλλοι καρεκλοκένταυροι που ήρθαν τόσες φορές στην Ουάσιγκτον, δεν έτυχε να δουν αυτό το κτίριο και να πάρουν ιδέες, αν όχι για τίποτε άλλο;»
Υπάρχει και ένα άλλο θέμα που θέλω να επισημάνω με αυτή την ευκαιρία προς πάντα αρμόδιο – αν υπάρχει ακόμα αυτή η φυλή υπεύθυνων ανθρώπων… - βλέποντας τα υπέρκαλλα κτίρια της Ουάσιγκτον: Δεν υπάρχει κανείς με όραμα και προοπτική ώστε να αποφασιστεί επιτέλους ένα γενικό σχέδιο πολεοδομίας και ρυμοτομίας για αυτές τις πόλεις μας που έγιναν πόλεις κανίβαλοι, χωρίς ταυτότητα, χωρίς στιλ, χωρίς προσωπικότητα, χωρίς δείγματα καλής αρχιτεκτονικής;
Η Ουάσιγκτον, όπως και η Ιερουσαλήμ, είναι δείγματα προς μίμηση πόλεων που έχουν προσωπικότητα και ομορφιά και αρχοντιά και μέτρο. Από το 1793 η Ουάσιγκτον σχεδιάστηκε με βάση σχέδιο που είχε προοπτική στο χρόνο. Πλατιές λεωφόρους, εξίσου πλατιά πεζοδρόμια, τεράστιοι χώροι για πάρκα και για πράσινο που το αγαπούν και το περιποιούνται σαν τα μάτια τους. Εντάξει, μπορεί να έχουν συχνές βροχές αλλά και η Πολιτεία και οι πολίτες επιδεικνύουν φοβερό ενδιαφέρον για το καθένα δέντρο που υπάρχει στην πόλη ως εάν να είναι παιδί τους. Η Ουάσιγκτον είναι μια πολύ όμορφη πόλη που αξίζει να επισκεφθείτε, έστω μια φορά στη ζωή σας.
Στα πλαίσια της 15ημερης παραμονής μας στις ΗΠΑ, επισκεφθήκαμε και τη Νότια Καρολίνα και τις πόλεις Σαβάννα και Μπιούφορ και συναντηθήκαμε με τους εκδότες και διευθυντές τοπικών εφημερίδων. Ούτε σύγκριση βέβαια η δουλειά τους με τη δική μας. Εμείς… είμαστε χρόνια πίσω όσον αφορά συνθήκες εργασίας και διευκολύνσεων, αλλά το άγχος και η πίεση του χρόνου είναι πίεση για όλους…
Η Αμερική είναι άλλος πλανήτης, άλλη νοοτροπία, άλλος κόσμος, άλλος πολιτισμός, ηλεκτρονικός αλλά και προσγειωμένος, μια τεράστια χοάνη ανθρώπων και φυλών που δικαιούνται να έχουν την υπεροψία της δύναμης, της μόνης υπερδύναμης από την οποία και εμείς εξαρτιόμαστε. Η Αμερική είναι ένα άλλο πλανητικό σύστημα που ήδη καλπάζει στον 21ο αιώνα όταν εμείς εδώ αγκομαχούμε για να προλάβουμε, κάθιδροι, το τέλος του παρόντος αιώνα. Το μέλλον των μεγάλων και η μοίρα των μικρών…
Σάββας Ιακωβίδης
Δημοσιογράφος
Εφημερίδα «Σημερινή» 1.7.1996
Ένας δωδεκάχρονος εμφανίζεται σε ένα άλλο «τοκ-σιόου» με τη μητέρα του που τον καταγγέλλει ότι τη δέρνει. Το ακροατήριο παίζει πάλι το ρόλο του δικαστή και συνηγόρου, οπότε ξαφνικά εμφανίζεται στη σκηνή του στούτιο –το θέατρο δεν θα είχε καλύτερη παράσταση…- μια άλλη κοπελίτσα που είχε πάρει μέρος σε ένα «τοκ-σιόου» πέρσι. Τότε οι τηλεθεατές είχαν δει μια 13χρονη-14χονη κοπελίτσα έντονα βαμμένη και μακιγιαρισμένη που ήθελε να ζήσει τη μεγάλη ζωή, που δεν αγαπούσε τη μητέρα της και την ύβριζε. Τώρα βλέπουμε μια νεαρή αμακιγιάριστη, συνεσταλμένη που δηλώνει ότι υπεραγαπά μέχρι θανάτου τη μητέρα της. Και αμέσως το ακροατήριο ξεσπά σε χειροκροτήματα ενώ ο παρουσιαστής με έκδηλη ικανοποίηση ανακοινώνει ότι είναι χάρη στο «τοκ-σιόου» του σταθμού που σημειώθηκε η αλλαγή και το χάππι-εντ… Δάκρυα από τη μάνα του 12χρονου που τη δέρνει ο γιος της και ξανά χειροκροτήματα από το ακροατήριο για τη… σωστική αποστολή του καναλιού.
Αλλά και ο χοντρός Τζέφρι, ο μαύρος και η επίσης χοντρή Μέλανι, η μαύρη, που τσακώθηκαν και αποφάσισαν να δημοσιοποιήσουν τους καβγάδες τους αλλά χάρη στο τηλεοπτικό «τοκ-σιόου» ξανάσμιξαν, ξανάδωσαν όρκους αιώνιας αγάπης, δάκρυσε η Μέλανι και, ω! του τηλεοπτικού… θαύματος, ένας ιερέας εμφανίζεται στο στούτιο και… ξαναπαντρεύει, ενώπιον Θεού και ανθρώπων, τον χοντρό Τζέφρι με την επίσης χοντρή Μέλανι. Και όλα ενώπιον ακροατηρίου και μάρτυρες εκατομμύρια Αμερικανούς που συγκινούνται από τέτοιες στημένες (και προφανώς ακριβοπληρωμένες) σαπουνόπερες.
Η αμερικανική κοινωνία είναι η κοινωνία της ανοχής. Είναι η λεγόμενη permissive society (ανεκτική κοινωνία). Το ξενοδοχείο που μέναμε οι Κύπριοι δημοσιογράφοι είναι κοντά σε περιοχή που συγκυριακά ανθεί η ομοφυλοφιλία. Μη σας παραξενεύει, αυτό δεν ενοχλεί κανέναν εκτός από εμάς που σηκώθηκαν οι τρίχες της κεφαλής μας και τέθηκαν σε δοκιμασία οι περί ηθικής και κοινωνίας αρχές και «πιστεύω» μας. Απορήσαμε, ενοχληθήκαμε, παραξενευτήκαμε αλλά για τους Αμερικανούς ούτε καρφάκι.
Μάλιστα σε μια έντονη συζήτηση που είχαμε με την Κάθριν, μια Αμερικανίδα του προγράμματος που παρακολουθούσαμε, μας είπε: «Σας ενοχλούν οι ομοφυλόφιλοι; Σας έχουν πειράξει; Σας έχουν κάνει οποιοδήποτε κακό; Αφού δεν σας έχουν κάνει ο,τιδήποτε, ας κάνουν ό,τι θέλουν. Είμαστε ελεύθερη χώρα και ο καθένας κάνει ό,τι θέλει, φτάνει να μην ενοχλεί τον πλησίον του. Ο καθένας διαθέτει το σώμα του όπως θέλει. Αν αυτό δεν ενοχλεί τους ίδιους, γιατί να ενοχλεί εμένα;». Άντε τώρα να της εξηγήσει ότι εμείς είμαστε διαφορετικά μεγαλωμένοι με τις γνωστές ελληνοχριστιανικές αρχές που κονταροχτυπιούνται με τη δήθεν ανεκτική αμερικανική κοινωνία και τις ελευθερίες της.
Εκείνο που κάνει τους Αμερικανούς να ξεχωρίζουν είναι, πιστεύω, ο αυθορμητισμός και η αμεσότητα στις προσεγγίσεις τους, στις αποφάσεις τους, στα λεγόμενα τους και φυσικά στις πράξεις τους. Και προπάντων η πολύ δραστήρια και η εξ αυτού πολύ ενεργητική και αποτελεσματική συμμετοχή τους στα κοινά. Όλοι σχεδόν ανήκουν σε κάθε είδους σύλλογο και οργάνωση. Όλοι κάτι προασπίζουν, κάτι υποστηρίζουν, κάτι επικρίνουν, κάτι διεκδικούν, κάτι απαιτούν γιατί ξέρουν τα δικαιώματά τους.
Μόνο στην Αμερική, π.χ. οι βουλευτές και οι γερουσιαστές αλλά και οι Κυβερνήσεις και όλοι οι κατέχοντες δημόσιο αξίωμα βομβαρδίζονται κυριολεκτικά από επιστολές και «φαξ» και τηλεγραφήματα διαμαρτυρίας όταν, κατά την άποψη των πολιτών, δεν ενεργούν σωστά. Η κοινή γνώμη στις ΗΠΑ είναι η δύναμη που κανείς, πολιτικός ή οικονομικός, κοινωνικός ή θρησκευτικός παράγοντας μπορεί να αγνοεί.
Η αμερικανική κοινωνία είναι σχεδόν βάρβαρα καταναλωτική αλλά οι καταναλωτές ξέρουν και διεκδικούν τα δικαιώματά τους. Αντιπαραβάλετέ τους προς τους Κύπριους καταναλωτές και θα σας πιάσει μαύρη απελπισία.
.
Οι μεγάλες πληγές της αμερικανικής κοινωνίας, που ήδη βρίσκεται με φοβερούς διασκελισμούς στον 21ο αιώνα, είναι το έγκλημα, τα ναρκωτικά και η μάστιγα του έιτς, χώρια η κοινωνική ανισότητα και η ανέχεια που δέρνει κυρίως τους μαύρους. Στη λεωφόρο Κοννέκτικατ είδαμε μια μέρα μια συγκλονιστική σκηνή: Ένας νεαρός, θύμα του έιτς καθόταν κατάχαμα, στη σκιά των υπερπολυτελών καταστημάτων και πολυκατοικιών και κρατούσε μια πινακίδα που έγραφε: «Έι, είμαι θύμα του έιτς. Οι γονείς μου με πέταξαν έξω από το σπίτι όταν χρειαζόμουν την υποστήριξή τους. Βοηθήστε με παρακαλώ».
Το έγκλημα ανησυχεί και τον Πρόεδρο. Έτσι δεν διστάζει να εμφανίζεται σε διαφημιστικά φιλμάκια, δίπλα από την ανήλικη Στέισι που γλύτωσε από το έγκλημα και τα ναρκωτικά, για να επικαλεστεί τη βοήθεια των Αμερικανών στον πόλεμο της Κυβέρνησής του ενάντια στη μάστιγα του εγκλήματος και των ναρκωτικών.
*
Λεωρόρος Πενσυλβανίας και απέναντί μου είναι το νεοκλασικό, ελληνιστικό κτίριο των Αρχείων του Αμερικανικού Έθνους. Ένιωσα οργή και απόγνωση για την κατάντια του δικού μας κράτους. Και αμέσως το είπα στους συναδέλφους Ιωσήφ και Φοίβο. «Πού είναι τα δικά μας επίσημα αρχεία; Οι Πρόεδροι της Δημοκρατίας και οι Υπουργοί και οι Πρόεδροι της Βουλής και οι άλλοι καρεκλοκένταυροι που ήρθαν τόσες φορές στην Ουάσιγκτον, δεν έτυχε να δουν αυτό το κτίριο και να πάρουν ιδέες, αν όχι για τίποτε άλλο;»
Υπάρχει και ένα άλλο θέμα που θέλω να επισημάνω με αυτή την ευκαιρία προς πάντα αρμόδιο – αν υπάρχει ακόμα αυτή η φυλή υπεύθυνων ανθρώπων… - βλέποντας τα υπέρκαλλα κτίρια της Ουάσιγκτον: Δεν υπάρχει κανείς με όραμα και προοπτική ώστε να αποφασιστεί επιτέλους ένα γενικό σχέδιο πολεοδομίας και ρυμοτομίας για αυτές τις πόλεις μας που έγιναν πόλεις κανίβαλοι, χωρίς ταυτότητα, χωρίς στιλ, χωρίς προσωπικότητα, χωρίς δείγματα καλής αρχιτεκτονικής;
Η Ουάσιγκτον, όπως και η Ιερουσαλήμ, είναι δείγματα προς μίμηση πόλεων που έχουν προσωπικότητα και ομορφιά και αρχοντιά και μέτρο. Από το 1793 η Ουάσιγκτον σχεδιάστηκε με βάση σχέδιο που είχε προοπτική στο χρόνο. Πλατιές λεωφόρους, εξίσου πλατιά πεζοδρόμια, τεράστιοι χώροι για πάρκα και για πράσινο που το αγαπούν και το περιποιούνται σαν τα μάτια τους. Εντάξει, μπορεί να έχουν συχνές βροχές αλλά και η Πολιτεία και οι πολίτες επιδεικνύουν φοβερό ενδιαφέρον για το καθένα δέντρο που υπάρχει στην πόλη ως εάν να είναι παιδί τους. Η Ουάσιγκτον είναι μια πολύ όμορφη πόλη που αξίζει να επισκεφθείτε, έστω μια φορά στη ζωή σας.
Στα πλαίσια της 15ημερης παραμονής μας στις ΗΠΑ, επισκεφθήκαμε και τη Νότια Καρολίνα και τις πόλεις Σαβάννα και Μπιούφορ και συναντηθήκαμε με τους εκδότες και διευθυντές τοπικών εφημερίδων. Ούτε σύγκριση βέβαια η δουλειά τους με τη δική μας. Εμείς… είμαστε χρόνια πίσω όσον αφορά συνθήκες εργασίας και διευκολύνσεων, αλλά το άγχος και η πίεση του χρόνου είναι πίεση για όλους…
Η Αμερική είναι άλλος πλανήτης, άλλη νοοτροπία, άλλος κόσμος, άλλος πολιτισμός, ηλεκτρονικός αλλά και προσγειωμένος, μια τεράστια χοάνη ανθρώπων και φυλών που δικαιούνται να έχουν την υπεροψία της δύναμης, της μόνης υπερδύναμης από την οποία και εμείς εξαρτιόμαστε. Η Αμερική είναι ένα άλλο πλανητικό σύστημα που ήδη καλπάζει στον 21ο αιώνα όταν εμείς εδώ αγκομαχούμε για να προλάβουμε, κάθιδροι, το τέλος του παρόντος αιώνα. Το μέλλον των μεγάλων και η μοίρα των μικρών…
Σάββας Ιακωβίδης
Δημοσιογράφος
Εφημερίδα «Σημερινή» 1.7.1996
America as we like it
No comments:
Post a Comment