Old Melbourne Gaol - Australia

Museum and Cultural Centre

Melbourne Gaol (more commonly known as The Old Melbourne Gaol) is located in Russell Street, Melbourne, Victoria, Australia, next to the old City Police Station and City Courts buildings. It consists of a bluestone building and courtyard.

The Old Melbourne Gaol is one of Melbourne's best historical places and truly worth a visit. Between 1842 and its closure in 1929 the gaol (jail) was the scene of 135 hangings.
The Old Melbourne Gaol was the first extensive gaol complex in Victoria. The building was a model prison and based on the current prison reform theories of the day. In April 1899 lights were installed for the first time in all cells, the monotony of the cells being very much relieved by lights.

The main cell-block contained 12 cells (including two for female prisoners. The cells (apart from two of a larger size), each with cement floors and a galvanised roof. The compound also contained a solitary confinement cell, mess-hall, kitchen, meeting-room and officer's residence.

The complex has had many uses since it was built in 1878: gaol, maternity hospital, lock hospital for the insane, Prisoner of War detention centre, Institute for Girls and now museum.

In August 1930 the former gaol at Hay was again proclaimed as a public prison, applicable from 9 September 1930. For a short time it was used as a military prison during the Second World War, as well as a temporary hospital by the military authorities.

Later it was used as a storage facility for the Victoria Police Force whose headquarters were nearby. In February 1961 it was re-established as a maximum security institution for girls.
In 1972, the Gaol was reopened in its current role as a public museum.

The Old Melbourne Gaol is Victoria's oldest surviving penal establishment. The building is currently a museum drawing thousands of tourists annually. The Gaol is open every day, 9:30 am – 5:00 pm, and special candlelight night tours can also be arranged.

It currently exhibits 19th century gaol life, including the death masks and memorabilia of some of Melbourne's most notorious criminals, including the death mask of notorious bushranger Ned Kelly, who was executed in 1880.

The tour guides delight in telling stories of ghosts, or photos being taken containing ‘ectoplasm’ and the cells are small and quite scary. The Old Melbourne Gaol also has a court house where one woman was sentenced to being hanged - the first woman to ever be hanged at the Old Melbourne Gaol.

A diverse collection of artefacts showcasing the history of Hay is displayed in the buildings and ground of the old Hay Gaol.

Οι πρώτες φυλακές της Μελβούρνης

Του Φοίβου Νικολαΐδη

Η όμορφη Μελβούρνη στη μακρινή Αυστραλία είναι μία σύγχρονη μεγαλούπολη που διατηρεί όμως το βικτωριανό της κέντρο, γεμάτο καλοσχεδιασμένα ιστορικά κτίρια.

Ένα από τα παλιά αυτά ιστορικά κτίρια είναι και οι φυλακές της Μελβούρνης που χτίστηκαν τον 19ο αιώνα από ηφαιστειογενή πέτρα και πραγματικά, αξίζει τον κόπο να το επισκεφθεί κανείς. Σταμάτησε να λειτουργεί ως φυλακή το 1929 και στεγάζει σήμερα μουσείο της πρώιμης ιστορίας της Αυστραλίας, αποτελώντας ένα από τα μνημεία και αξιοθέατα της πόλης.

Γνωστές οι φυλακές ως "The Old Melbourne Gaol" βρίσκονται στην καρδιά της πόλης, κοντά στον παλιό αστυνομικό σταθμό και τα παλιά δικαστήρια.

Όταν κτίστηκε ήταν μια σύγχρονη φυλακή για την εποχή της, που ο σχεδιασμός της βασίστηκε στις τρέχουσες αντιλήψεις περί σωφρονιστικών καταστημάτων, έχοντας από το 1899 ηλεκτρικό φως.

Αν και κτισμένη με τις σύγχρονες αντιλήψεις της εποχής, τα μικρά ημισκοτεινά, παγωμένα κελιά με τα μικρά παράθυρα και τις βαρετές πόρτες, το τσιμεντένιο δάπεδο και οι στενοί διάδρομοι καταδεικνύουν τις απάνθρωπες συνθήκες κάτω από τις οποίες εκρατούντο οι κατάδικοι.

Χτίστηκε σε διάφορα στάδια από το 1779-80 και λειτούργησε έως το 1929. Κατά τη διάρκεια της λειτουργίας της έχει συνδεθεί με 136 εκτελέσεις βαρυποινιτών, ανδρών και γυναικών.

Είναι τόσο αυστηρό το αρχιτεκτονικό του σχέδιο, αλλά και η μουντή εσωτερική διαρρύθμιση, που σε παραπέμπει αμέσως σε παλιές ιστορικές πια εποχές, όπου η αυστηρότητα των κανόνων, η ποινή και η τιμωρία ήταν το απόλυτο ζητούμενο. Όπου το σωφρονιστικό σύστημα σκοπό είχε να τιμωρήσει παραδειγματικά και όχι να διορθώσει ανθρώπινες συμπεριφορές.

Προχωρώντας στο εσωτερικό της φυλακής φτάνουμε στον «διάδρομος του θανάτου». Δίπλα, τα κελιά των θανατοποινιτών με τις βαριές πόρτες των κελιών όπου «φιλοξενούνταν» οι μελλοθάνατοι. Με ένα σφίξιμο στην καρδιά φτάνουμε στο σημείο όπου πραγματοποιήθηκαν οι εκτελέσεις. Βλέπουμε την αγχόνη να εκτίθεται σαν «έργο τέχνης». Είναι η αγχόνη αυτή που χρησιμοποιήθηκε για τον ληστή και λαϊκό ήρωα, κάτι σαν Ρόμπιντ Χουτ, Νεντ Κέλι, το 1880. Ο τεχνητός σήμερα «διάκοσμος» και χαμηλός φωτισμός είναι αρκετός για να φωτίσει το μέγεθος της εξαθλίωσης της ανθρώπινης αξιοπρέπειας... Φυσικά, δεν ξέρω πόσο άλλαξαν τα πράγματα από τότε...

Κατά καιρούς και σε διάφορες περιστάσεις, οι φυλακές αυτές χρησιμοποιήθηκαν ως σωφρονιστικό κατάστημα, νοσοκομείο, κρατητήριο, άσυλο, αποθήκη της αστυνομίας, και ίδρυμα για ανήλικα κορίτσια μέχρι το 1972.

Είναι οι παλαιότερες που διατηρούνται στην Αυστραλία και σήμερα είναι μουσείο. Ανοικτό κάθε μέρα από τις 9:30 μέχρι τις 5:00 το απόγευμα προσελκύει το ενδιαφέρον πολλών επισκεπτών.

Μεταξύ άλλων παρουσιάζει την ιστορία των φυλακών και του σωφρονιστικού συστήματος της εποχής και εκθέτει τα διάφορα ‘ενθυμήματα’ όπως μάσκες απαγχονισμού, αγχόνες, εργαλεία απαγχονισμού, βασανισμού κ.ά.

Ο ξάδελφος Δώρος Κυριακίδης που ζει στη Μελβούρνη και εκτελεί χρέη ‘ξεναγού’, μας εξηγεί ότι γίνονται και βραδινές ξεναγήσεις με πυρσούς και κεριά, για όσους ενδιαφέρονται να ζήσουν το πνεύμα της εποχής χωρίς ηλεκτρισμό। Φυσικά το αποφύγαμε, γιατί τα πνεύματα των νεκρών όπως μας είπε χαρακτηριστικά ο Δώρος, πολλές φορές περιτριγυρίζουν τους βραδινούς περίεργους και με την ‘παρουσία’ τους μπορούν να τους ‘φυλακίσουν’ έστω για λίγο...

Απόδραση τώρα!

Βγαίνοντας στο προαύλιο της φυλακής αναπνέουμε κάπως καλύτερα. Νιώθουμε τουλάχιστον πιο άνετα, μέχρι που ο Δώρος μας σοκάρει, λέγοντας μας ότι κάτω από το δάπεδο που πατούσαμε, έχουν θαφτεί οι σωροί ανθρώπων, που εκτελέστηκαν ή πέθαναν μέσα στη φυλακή και «δεν άξιζαν κανένα είδος τάφου’! Ένιωσα, τότε, ότι έπρεπε να ‘αποδράσω’ αμέσως από τις φυλακές αυτές και τον περιβάλλοντα χώρο...

Έτσι, κάπου εδώ, σ’ αυτό το παράξενο για μένα σκηνικό και με ανάμεικτα συναισθήματα τελείωσε απότομα η σύντομη ξενάγηση μας.

Τι άλλο εξάλλου να περιγράψει κανείς σε μια φυλακή...

Ακόμη προσπαθώ να καταλάβω ή μάλλον να φανταστώ, τι είδους μηχάνημα βασανισμού των κρατουμένων ήταν αυτό που εκτίθεται στο Μουσείο...

Φοίβος Νικολαΐδης

The Old Melbourne Gaol