The Zoodochos Pigi at Baloukli, Istanbul, Turkey

Greek Orthodox Monasteries in Turkey

The Zoodochos Pigi monastery is one of the most famous shrines of Constantinople, located outside the land walls to the west of the city, at the site now known as Baloukli.

The origin of the shrine can be traced back to Early Christian times.The marble fountain, from, which water flows, occupies the centre of the icon. In the small pool there are golden fishes.

According to the tradition, a small pond with fish is painted to the side. Actually, it is the fish that have given its present name to the locality, for Balikli in Turkish means «a place with fish».

In 1328 young Andronicus III Palaeologus (1328-1341) used the monastery as a base of operations to forge his way into Constantinople. In 1422 during the siege of Constantinople by Murad II, the Sultan used the church as his living-quarters.

In 1547 the church was no longer existed, but ailing people continued to visit the spring of holy water. In 1727 Nicodemus Metropolitan of Derkon built a small church and revived worship.

In 1833 after the Sultan's permission the Patriarch Constantius I (1830-1834) built the present-day church, consecrated in 1835.

Today, in addition to the large church, the compound includes the underground shrine of the Zoodochos Pigi with the holy spring and the fish.

The icon of Zoodochos Pigi (i.e. Life-giving Fount) is an epithet of the Holy Virgin and Her representation as Zoodochos Pigi is related to the sacred spring. It soon became very popular and this type of icon spread throughout the Orthodox world, particularly in places where a spring was believed to be hagiasma.

The cemetery of the Ecumenical Patriarchs of Constantinople and major benefactors in the Monastery of the Zoodochos Pigi (Fount of Life) at Balukli , Istanbul Turkey. (Holy Spring)

Baloukli cemetery, bringing to mind the tragic pogrom of the Greek community in September 1955.

A number of epigrams express awe, veneration and enthusiasm for the hagiasma (holy spring) and the miracles associated with it.

Grave of Ecumenical Patriarchs of Constantinople from America, 1948 - 1972.

The title «Zoodochos Pigi» was given for the first time in the 9th century, to a hymn for the Mother of God.

The rich history of this holy place is full of destroys and new beginnings. Destroys by invasions, fires, looting and serious damages by earthquakes. Once, it was used as a place of banishment and prison as well. Its history includes official ceremonies by emperors and holy miracles.

A number of myths and legends are associated with the siege of Constantinople.

Popi and Chryso in the yard of the Monastery collecting themselves and rethinking the history of the place...

H θρυλική Ζωοδόχος Πηγή, Μπαλουκλί στην Κωσνταντινούπολη

Του Φοίβου Νικολαΐδη

Ένα από τα πιο γνωστά και φημισμένα ιερά κέντρα της Κωνσταντινούπολης είναι η Ζωοδόχος Πηγή στο Μπαλουκλί, που βρίσκεται έξω από τα χερσαία τείχη, δυτικὰ της Πόλης

Για την ύπαρξη του ιερού αυτού χώρου υπάρχουν από τα βάθη της παράδοσης διάφορες εκδοχές. Ένα είναι το σίγουρο ότι η ιστορία ξεκινά από τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους.

Στη μακραίωνα ιστορία της η μονή δέχτηκε επιδρομές, λεηλασίες, καταλήψεις, φωτιές και καταστροφές από σεισμούς. Πάντα όμως ξαναγεννιόταν από τις στάχτες της...

Σήμερα, εκτὸς από τη μεγάλη εκκλησία, λατρευτικὸ κέντρο του μεγάλου κτιριακού συγκροτήματος αποτελεί ο υπόγειος ναός της Ζωοδόχου Πηγής, όπου βρίσκεται η δεξαμενή με το θαυματουργό αγίασμα και τα ψάρια.

Εδώ πραγματοποιήθηκαν βασιλικοί γάμοι και άλλες περίλαμπρες θρησκευτικές εκδηλώσεις και επίσημες τελετές. Όταν εμφανιζόταν ο αυτοκράτορας ο Πατριάρχης τον ασπαζόταν και στη συνέχεια έμπαιναν μαζί στο ναό, όπου στο χώρο του ιερού είχε στηθεί εξέδρα, απ' όπου ο αυτοκράτορας παρακολουθούσε τη λειτουργία. Σύμφωνα με παλαιό έθιμο η μέλλουσα αυτοκράτειρα όταν έφθανε στην Πόλη από τη θάλασσα, έπρεπε να συναντηθεί με τον αυτοκράτορα στην Πηγή.

Αλλά, η μονή της Πηγής υπήρξε και τόπος εξορίας αντιπάλων, αλλά και ορμητήριο, όπως το 1328, από τον Ανδρόνικο Γ´, Παλαιολόγο (1328-1341) πριν καταλάβει την Πόλη. Το 1422 τον μιμείται   ο σουλτάνος Μουρὰτ Β´ ο οποίος εγκαταστάθηκε μέσα στην εκκλησία κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της Κωνσταντινούπολης.

Μετά την άλωση, ο ναός καταστράφηκε ολοσχερώς. Το 1727 ο μητροπολίτης Δέρκων Νικόδημος έχτισε ναΐσκο. Το 1833 ο πατριάρχης Κωνστάντιος Α' (1830-1834), με άδεια του σουλτάνου, έχτισε τη σημερινή εκκλησία, της οποίας τα εγκαίνια έγιναν το 1835.

Η εικόνα Ζωοδόχος Πηγή γρήγορα συνδέθηκε με τη λαϊκή πίστη και ο τύπος της εικόνας διαδόθηκε σ᾽ ολόκληρο τον ορθόδοξο κόσμο και ιδιαίτερα όπου υπήρχε πηγή, που μετατρεπόταν σε αγίασμα.

Ο χώρος πήρε το όνομα Μπαλουκλί ή Βαλουκλί, που προέρχεται από την τουρκική λέξη «balik» που σημαίνει «ψάρι», πιθανότατα λόγω ύπαρξης ψαριών στα νερά της περιοχής.

Στην αυλή της Ζωοδόχου Πηγής βρίσκονται οι τάφοι των Οικουμενικών Πατριαρχών και άλλων επιφανών Κωνσταντινουπολιτών. Το δε αγίασμα βρίσκεται στον υπόγειο Ναό και αποτελείται από μαρμαρόκτιστη πηγή, το νερό της οποίας θεωρείται αγιασμένο.

Γιά το αγίαασμα και τα θαύματα παραδίδονται πολλά επιγράμματα, στα οποία εκφράζεται το δέος, ο σεβασμός και ο ενθουσιασμός για τα θαυμαστά γεγονότα.

Το προσκύνημα της μονής της Ζωοδόχου Πηγής στην Κωνσταντινούπολη ιδρύθηκε τον 6ο αι. σε χώρο όπου ανέβλυζε αγίασμα, γνωστό για τις θαυματουργικές του ιδιότητες και παρά την ολοσχερή καταστροφή των οικοδομημάτων μετά το 1453, η φήμη του μεγάλωσε κατά τη νεώτερη εποχή.

Η Ζωοδόχος Πηγή του Μπαλουκλί ή Παναγία η Μπαλουκλιώτισσα βρίσκεται στην Κωνσταντινούπολη έξω από τα τείχη, όπου υπήρχαν τα λεγόμενα "παλάτια των πηγών" στα οποία οι Βυζαντινοί Αυτοκράτορες παραθέριζαν.

Πάνω από το συντριβάνι παριστάνεται η Θεοτόκος με τον Χριστό στην αγκαλιά της να ευλογεί. Δύο αιωρούμενοι άγγελοι την στεφανώνουν και κρατούν ειλητάριο με την επιγραφή: «Χαίρε ότι βαστάζεις, χαίρε ότι υπάρχεις».

Ω του θαύματος η μονή ξαναγεννήθηκε από τις τέφρες της και λειτουργεί και πάλι...

Κατά τη βυζαντινή εποχή ο ιερός αυτός χώρος εξελίχθηκε σε περίφημο τόπο λατρείας. Γι' αυτό και κατά την άλωση από τους Οθωμανούς, ερημώθηκε και τα κτήρια του καταστράφηκαν ολοσχερώς, ώστε να το αφανίσουν.

Με τη μονή του Μπαλουκλί συνδέεται ο θρύλος για την Άλωση της Πόλης, ο οποίος περιγράφεται ποιητικά και από τον Γεώργιο Βιζυηνό. Στη δεξαμενή του αγιάσματος υπήρχαν πάντα ψάρια, που τα είχε συνδέσει ο λαός με την παράδοση των επτά μισοτηγανισμένων ψαριών που πετάχτηκαν στο νερό όταν έπεσε η Πόλη και ξαναζωντάνεψαν, με τη μία πλευρά τους κόκκινη και την άλλη γκρίζα.

Ο μύθος των ψαριών και τα εκεί θαύματα της Θεοτόκου ζουν έντονα στους χριστιανούς, οι οποίοι συρρέουν κατά χιλιάδες κάθε χρόνο, για να προσκυνήσουν την ιερή εικόνα της Παναγίας. Κατά τα Σεπτεμβριανά του 1955 με τους διωγμούς και τις καταστροφές, η μονή υπέστηκε μεγάλες καταστροφές. Στο δέντρο (φωτογραφία) φαίνονται καθαρά τα σημάδια της φωτιάς από τότε...

Η Πόπη και Χρύσω σκεφτικές ύστερα από τη συναισθηματική φόρτιση από αυτά που είδαν και άκουσαν για τη φημισμένη ιερή αυτή μονή...